Als je clusters, gaten of bultjes vies vindt of er een ongemakkelijk gevoel van krijgt, dan is de kans aanzienlijk aanwezig dat je lijdt aan trypofobie, oftewel fobie voor gaatjes. Je kunt er allemaal vervelende symptomen van krijgen, zoals paniekaanvallen. Sommige mensen die last hebben van trypofobie krijgen kippenvel bij het zien van gaatjes zoals bij honingraten. Ook kan de structuur van koraalrif iemand een onrustig gevoel geven of zelfs angst veroorzaken. Mensen die lijden aan trypofobie hebben een afkeer van clusters bij bulten en gaten. Alleen al het zien van een gaatje kan iemand een paniekaanval bezorgen. De meeste mensen die van honing houden en dit regelmatig eten denken niet na over hoe het geproduceerd wordt, maar iemand met trypofobie associeert het alleen maar met de graten.

Zo iemand zou dus ook geen honing willen eten. Trypofobie bestaat in milde en heftige gevallen. Wanneer je een milde variant van fobie voor gaatjes hebt, kun je last krijgen van de volgende symptomen. Je kunt je oncomfortabel voelen als je gaatjes ziet, walging voelen, kippenvel krijgen of last hebben van rillingen. Ook kun je overmatig gaan zweten. Wanneer je een ernstigere variant van gaatjesfobie hebt, dan kun je last krijgen van een angstig gevoel die alles overheerst. Je kunt last krijgen van ademhalingsproblemen, beven, hartkloppingen, duizelig of misselijk worden, overgeven of diarree krijgen. Trypofobie kan je leven beheersen als je een ernstigere variant hebt. Het is dan belangrijk om hulp te gaan zoeken.

Oorzaken van fobie voor gaatjes

Fobie voor gaatjes is pas recent erkend door artsen en onderzoekers. De kans is dus groot dat je er niet eens bewust van was dat je last had van trypofobie, maar alleen een walgend gevoel kreeg wanneer je gaatjes zag. Trypofobie is een fobie voor gaatjes die best vaak voorkomt, maar er is nog niet veel onderzoek naar gedaan. Onderzoekers weten daarom nog niet precies waar het vandaan komt en hoe het veroorzaakt wordt. De eerste keer dat er onderzoek naar deze fobie werd gedaan was in 2013 door de universiteit van Essex. De professoren gaven hun onderzoek de naam ‘Fear of Holes’.

De onderzoekers kwamen erachter dat mensen met een fobie voor gaatjes de zaden van bepaalde bloemen en gaatjes associeerden met gevaarlijke dieren. De angst voor gaatjes werd getriggered door een beschermingsmechanisme in het lichaam. Het lichaam van iemand met trypofobie zegt dus eigenlijk ‘pas op, gevaar!’ bij het zien van een gaatjesstructuur. Ook in 2017 werd er onderzoek gedaan naar trypofobie. De uitkomst van dit onderzoek was echter anders. Er werd onderzoek gedaan bij kinderen met trypofobie. Het onderzoek was bedoeld om het eerdere onderzoek te bevestigen, maar dat was niet het geval. De kinderen associeerden de gaten namelijk niet met gevaarlijke dieren, maar door de visuele kenmerken van de gaatjesstructuren. Hoe een fobie voor gaatjes veroorzaakt wordt is dus nog niet helemaal met zekerheid te zeggen. Wel zijn er een aantal persoonlijkheidstrekken die ervoor zorgen dat een persoon een grotere kans heeft om trypofobie te krijgen.

Wanneer heb je een grotere kans op Trypofobie?

Een familiaire aanleg is een van de belangrijkste factoren die ervoor kan zorgen dat jij het ook krijgt. Als je moeder trypofobie heeft, dan is de kans groot dat jij er ook last van krijgt. Dit heeft te maken met aangeleerd gedrag, dit kan zowel bewust als onbewust zijn. Wanneer je ouders ergens bang voor zijn, dan kun je dit gedrag gaan overnemen. Er zijn ook onderzoekers die beweren dat je bepaalde angsten kunt ontwikkelen door een bepaald gen. Hierover is echter nog niet veel onderzoek gedaan, en er is nog niet zeker te zeggen of het echt waar is. Volgens de onderzoekers van de universiteit van Bonn wordt trypofobie bepaald door het gelukshormoon serotonine. Ook over de factoren die het risico van trypofobie bij een persoon verhogen is nog niet veel bekend. Wel wordt trypofobie in verband gebracht met andere stoornissen.

Zo wordt trypofobie geassocieerd met psychische stoornissen als depressie en andere angststoornissen. De onderzoekers die in 2017 een wetenschappelijk artikel publiceerden beweerden namelijk dat mensen met angststoornissen of depressie een grotere kans hebben om trypofobie te krijgen. Verder waren er onderzoekers in 2016 die een verband zagen tussen mensen met een sociale angststoornis en trypofobie. Volgens het onderzoek wordt dit veroorzaakt door de ronde vorm van ogen. Mensen met een sociale angststoornis denken namelijk vaak aangestaard te worden, en de ronde vorm van gaatjes structuren kan trypofobie triggeren. Hiervoor moet je wel wat fantasie hebben, maar dat maakt het niet minder angstaanjagend. Fobie voor gaatjes kan dus verschillende oorzaken hebben.